Jak nauczyć się robić notatki wizualne, czyli co ma sketchnoting do kulturystyki?

Przy­go­to­wa­li­śmy już bank ikon, dzię­ki któ­rym nie będzie­my musie­li zapi­sy­wać całych zdań wie­lo­krot­nie zło­żo­nych (ani na przy­kład powta­rza­ją­ce­go się pod­czas wykła­du sło­wa psy­cho­lo­gia, któ­re w notat­ce wizu­al­nej skró­ci­my do sym­bo­lu Ψ). Zależ­no­ści przy­czy­no­wo-skut­ko­we może­my przed­sta­wiać przy uży­ciu strza­łek, a listę zaku­pów spo­żyw­czych stwo­rzyć za pomo­cą sche­ma­tycz­nych przed­sta­wień pro­duk­tów. Po tym przy­cho­dzi czas na zapla­no­wa­nie całej notatki.

Moż­na zary­zy­ko­wać stwier­dze­nie, że pra­ca kon­cep­cyj­na to rów­nie istot­na – o ile nie istot­niej­sza – część robie­nia sketch­not­ki, ponie­waż odej­ście od line­ar­ne­go zapi­su wyma­ga od nas zago­spo­da­ro­wa­nia prze­strze­ni kart­ki w taki spo­sób, aby wszyst­kie infor­ma­cje były dobrze widocz­ne, łatwe do odna­le­zie­nia i zapamiętania.

Dru­gi w tym poście przy­kład notat­ki rysun­ko­wej wyko­na­nej prze­ze mnie na rzecz Jani­ny Bąk (Jani­na Daily)

Tytuł notat­ki wizu­al­nej albo jej hasło prze­wod­nie war­to zapi­sać naj­więk­szy­mi lite­ra­mi na środ­ku kart­ki (wte­dy będzie­my iść sche­ma­tem typo­wej mapy myśli roz­ga­łę­zia­ją­cej się od cen­trum) albo w lewym gór­nym rogu (bo jest to miej­sce natu­ral­nie „pierw­sze miej­sce” odwie­dza­ne przez czy­tel­ni­ka wycho­wa­ne­go w kul­tu­rze alfa­be­tu łaciń­skie­go czy­ta­ne­go od stro­ny lewej do pra­wej i od góry do dołu). Sche­ma­tów notat­ki wizu­al­nej (a więc i miejsc, w któ­rych będzie­my umiesz­czać tytuł) jest zresz­tą bar­dzo dużo – przy­kła­do­we poka­zu­je­my poni­żej (jest to frag­ment zeszy­tów ćwi­czeń Klau­dii Tolman):

Tre­ści, któ­re chce­my zawrzeć na notat­ce wizu­al­nej, pogru­puj­my w gru­py tema­tycz­ne, któ­re roz­ło­ży­my np. na rogach, a jeśli zagad­nień mamy wię­cej i róż­nią się stop­niem waż­no­ści, niech znaj­du­ją się bli­żej i dalej hasła przewodniego.

Zadbaj­my o wydzie­la­nie grup tema­tów, umiesz­cza­jąc je w ram­kach lub chmur­kach (ten zabieg umoż­li­wi nam upo­rząd­ko­wa­nie naszych tre­ści). Korzy­staj­my z punk­to­rów, linii prze­ry­wa­nych i strza­łek, któ­re będą wska­zy­wać rela­cje mię­dzy hasła­mi. Uży­waj­my też kolo­rów w for­mie wyróż­ni­ków tre­ści (na pew­no przy­da­dzą się na wspo­mnia­nej liście zaku­pów – ryso­wa­ne na szyb­ko kiwi może się róż­nić od pomi­do­ra tyl­ko kolo­rem). Tutaj może­my wró­cić do siłow­nia­ne­go przy­ka­za­nia „naj­pierw masa, potem rzeź­ba” – naszym celem jest wyrzeź­bie­nie z masy słów uży­tecz­ne­go i este­tycz­ne­go mate­ria­łu, któ­ry przede wszyst­kim będzie nam słu­żył, ale też cie­szył nasze oko. Waż­ne, żeby­śmy jed­nak pamię­ta­li o prio­ry­te­cie, jaki stoi za notat­ką (każ­dą, nie tyl­ko wizu­al­ną). Ma przede wszyst­kim zawie­rać w sobie tre­ści, a przy oka­zji być este­tycz­na. Nie bez powo­du Bran­dy Ager­back, gra­phic recor­der­ka, autor­ka m.in. ksią­żek „The gra­phic faci­li­ta­tors guide” oraz „The Idea Sha­pers” zawsze pod­kre­śla, że przy two­rze­niu zapi­su gra­ficz­ne­go (zapis gra­ficz­ny /​ gra­phic recor­ding to po pro­stu wiel­ko­for­ma­to­wa for­ma notat­ki wizu­al­nej) nale­ży się kie­ro­wać zasa­dą „Con­tent is king”, czy­li „Treść jest kró­lem”.

Krót­ko mówiąc: naj­pierw masa (treść), potem rzeź­ba (wizu­ali­za­cja). 

(Powyż­sza gra­fi­ka to stro­na 41 z książ­ki „The pen is migh­tier than the sli­de” autor­stwa Don­ny Mcge­or­ge, któ­rą to książ­kę moż­na sobie podej­rzeć tutaj w Google Books)